Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Pandeminin çabucak sonrasında uzun bir müddettir görmediği arkadaşlarıyla açık havada görüşmek için yola koyulduğunda başına geleceklerden habersizdi. 30 yaşındaki Kevser Yüksel, yeşil bir alan içinde arkadaşlarıyla buluştu. Birinci başta her şey yolunda gidiyordu. Ta ki bedeninde bir zıtlık yaşamaya başlayana kadar. Başına gelenleri çözemeyen genç bayan için bu buluşma adeta kâbusla bitti. Üstelik genç bayanın başına gelenler aslında herkesin yaşayabileceği cinstendi.
‘BİR ANDA TERLEMEYE VE NEFES ALAMAMAYA BAŞLADIM’
Kevser Yüksel, yeşiller içindeki yere gittikten yaklaşık yarım saat sonra arkadaşlarının kedisini kucağına almak istedi. Yaklaşık iki saat boyunca kediyle vakit geçiren Yükseli, vakit içinde kendinde fark ettiği tuhaflığı şöyle anlattı:
“Arkadaşlarımızla İstanbul’daki büyük bir parkta buluşup açık havada görüşmek istedik. O güne kadar böylesi ağır bir alerjim olduğunu bilmiyordum. Etrafta çimler, arılar ve kediler vardı. Arkadaşlarımızın kedisini sevmek için kucağıma aldım. O da beni sevmiş olacak ki yaklaşık iki saat kadar kucağımda oturdu, uyudu, uyandı. Uzun bir mühlet onunla vakit geçirdik. Sonra bir anda ben terlemeye ve nefes alamamaya başladım. Ne olduğunu anlamamıştım lakin yanımdaki arkadaşlarımdan birinin hemşire olması hayatımı kurtardı. Kedi alerjisinden şüphelenerek bana çabucak müdahale edip acile kaldırdılar. Orada hakikaten kedi alerjimin olduğunu öğrendim ve adrenalinle müdahale edildi. Yalnızca kediye de değil, arı, toz ve polen alerjim de çıktı. Artık yanımda her vakit adrenalin iğnesi ile geziyorum.”
Kedi ve arı alerjisinin belirtilerinin birbirinden farklı olduğuna dikkat çeken Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Kedi alerjenleri burun ve teneffüs yollarından bedenimize girerek geniz akıntısı, burun tıkanması, hapşırma, nezle, nefes sıkışması, öksürük, balgam üzere belirtiler yanında gözümüze alerjenlerin teması ile gözlerde sulanma kaşınma ve buna bağlı göz enfeksiyonuna neden olabilir. Ayrıyeten cilde temasla bazen kurdeşene neden olabilir” dedi. Prof. Dr. Ahmet Akçay, arı alerjisinin belirtilerini şöyle anlattı: “Arının soktuğu yerde şişlik, kızarıklık kaşıntı üzere arı sokması belirtileri yanında bazen bedenimizde yaygın kurdeşen, tansiyon düşmesi, nabızda hızlanma ve nefes sıkışması üzere hayati tehlike yapan belirtilere neden olabilir. Bu belirtiler dakikalar içinde olabildiği üzere saatler içinde de gelişebilir.”
‘İĞNE YAPILIRKEN AYAK ALTINA YASTIK KOYUN’
Kedi alerjisinin genelde hayati tehlike oluşturacak alerjik şoka neden olmadığını, arı alerjisinin ise bazen hayati tehlikeye neden olarak mevte neden olabileceğine değinen Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Kedi ve arı alerjisi belirtilerine yönelik ilaç tedavisi verilebilir. Arı alerjisinde önemli alerjik şok durumunda acil iğnesi denilen adrenalin oto enjektörü ile bacağın yan tarafına iğne yapılabilir. İğne yaparken kesinlikle yatar konumda ve ayakların altına yastık konularak müdahale edilmesi gerekir. Kedi ve arı alerjisine karşı daha uzun tesirli tedavi ise alerji aşı tedavisidir. Alerji aşısıyla sorumlu alerjenlere karşı immun sistem kuvvetlendirilerek ilaç gereksinimi ortadan kaldırılabilir ve hayat kalitesi artırılabilir” diye konuştu.
ALERJİ HASTALIKLARI NEDEN İLERİ YAŞTA ORTAYA ÇIKIYOR?
Alerji belirtisi yoksa alerji testi yapılmasının gerekli olmadığını söyleyen Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Alerji testinde müspet saptanması kişinin alerjisi olduğunu değil, hassas olduğunu gösterir. Bu nedenle ‘Benim alerjim var mı?’ diye alerji testi yaptırılması gerekmez. Kedi yahut arı alerjisi belirtileri varsa öncelikle 18 yaşına kadar olan çocukların çocuk alerji uzmanlarına, daha büyük yaştakilerin yetişkin alerji uzmanlarına başvurmaları gerekir” yorumunda bulundu.
Alerji hastalıkları her yaşta karşımıza çıkabilir. Hayatımızda bizi etkileyen çevresel faktörler bu değişimde en kıymetli rolü oynuyor. Yetişkinlerde çocukluk yıllarından itibaren bir alerjik kıssa olabilir yahut hiç beklenmedik bir anda kendini gösterebilir. İleri yaşlarda görülen alerjilerin bir kısmı hastanın geçmiş yıllarına bakıldığında çocukken de saptanabilir. Yetişkinlerde alerjik rinit ve astım en sık görülen alerjik hastalıklardır. Besin alerjileri bazen daha geç yıllarda başlayabilir yahut çocukluk yıllarından itibaren devam edebilir. Ürtiker (kurdeşen) ileri yıllarda daha fazla ortaya çıkabilir. Ne yazık ki ölümcül olabilen ilaç alerjisi yetişkinlerde daha fazla görülür. Arı alerjileri ve ölümcül tepkileri da yetişkin hastalarda daha sık görülür. İleriki yaşlarda temas alerjileri hayatımız boyunca temas ettiğimiz birçok kimyasal unsur ve kozmetik eser artıkça karşımıza daha fazla çıkabilir. Herediter anjiyoödemler yahut öteki hastalıklarla birlikte olabilen her türlü anjiyoödemler ile nedeni bir türlü saptanamayan cilt kaşıntıları, egzamalar, atopik dermatitler yetişkinlerde de sıkça görülebilir. – Prof. Dr. Ahmet Akçay
Prof. Dr. Akçay, hem arı hem de kedi alerjisi olan birinin meskende kedi beslememesi ve arıya karşı aşı tedavisi uygulanması mantıklı bir tedavi olduğunu, kedisinden vazgeçmek istemiyorsa da kedi ve arı alerjisine karşı aşı tedavisi yapılabileceğini lisana getirdi. Pandemi devrinde bağışıklık sistemimizdeki değişimlerin bedenimizde nelere yol açtığını şimdi kimsenin bilmediğini söyleyen Prof. Dr. Akçay, yayımlanacak yeni çalışmalarla mümkün meseleleri daima bir arada göreceğimize dikkat çekti.
KALICI TAHLİL İÇİN 3 İLA 5 YIL ALERJİ AŞISI
Alerji belirtileri geliştiği vakit alerjiye neden olan kediden uzaklaşılması ve meskene hava temizleme aygıtının alınmasının yararlı olacağını lisana getiren Prof. Dr. Akçay, “Arı alerjisine bağlı alerjik şok riskine karşı adrenalin oto-enjektör her vakit yanımızda bulundurulmalı ve arı sokması sonrası alerjik şok belirtileri gelişirse adrenalin oto-enjektörü yatar konumda uygulanmalı ve 112 aranarak ambulans çağrılmalı. Zira adrenalin iğnesi birinci müdahaledir. Daha sonra takip ve tedavi için hastaneye gidilmesi gerekir” dedi.
“Arı sokmasına karşı alerjisi olan biri, şayet bal arısı sokmuşsa soktuğu yerde iğneyi sıkmadan çıkarmalı. Buz tatbiki yapılmalı ve turnike yapılabilecek bölgedeyse turnike de yapılmalı. Yatar durumda ayakların altına yastık konulmalı ve adrenalin iğne müdahale için hazır bulundurulmalı, antihistaminik verilmeli. Kalıcı tahlil olarak alerji aşıları 3 ile 5 yıl müddetle 5 yaşından büyük çocuk ve yetişkinlerde uygulanabilir. Ayda bir aşı tedavisinin tesiri 6 ayda görülmeye başlanır. Tedavi sonunda alerji belirtileri kaybolur, ilaç muhtaçlığı azalır ve hayat kalitesi artar. Arı alerjisine bağlı ölümcül tepkilerin önüne geçilebilir.” – Prof. Dr. Ahmet Akçay
